Herşeyin olduğu gibi kripto paranın da bir terimler ve litaratür dünyası var 
Address: Kripto para göndermek veya almak için kullanılan alfanümerik karakterlerden oluşan diziye verilen isimdir.
Akümülasyon: Fiyatın belli bir süre boyunca yatay seyretmesi, konsolidasyon.
Altcoin: Bitcoin’e alternatif olarak çıkmış kripto para birimlerinin tümüne verilen isimdir.
Arbitraj: Farklı borsalardaki kripto paralar arasında oluşan fiyat farklılıklarından kar sağlamak amacıyla alım satım işlemi yapmaktır.
ASIC (Application-specific integrated circuit): Sadece madencilik yapmak için üretilmiş elektronik çiptir. Madencilik için kullanılan işlemcilere nazaran daha hızlı ve ucuzdur.
ASIC Miner: Madencilikte kullanılan işlemci veya ekran kartı gibi donanımların aksine sadece kripto para madenciliği için üretilmiş, ASIC çip kullanan düşük elektrik tüketimli ve hızlı üretim gücüne sahip cihazdır.
Ask Price veya Lowest Ask (Talep Fiyatı): Satım tablosunun en üstünde yer alır. Satım için belirlenen en düşük fiyattır. Daha düşük fiyatlı bir satım emri gelirse tablonun ilk sırasına yükselir. Varlığın talep fiyatı da bu veriye göre değişir.
ATH (All time high): Bir kripto para fiyatının ulaştığı en tepe nokta, kendi rekoru.
Bear, Bearish: Düşüşe meyilli fiyattır.
Bid Price veya Highest Bid (Teklif Fiyatı): Alım tablosunun en üstünde yer alır. Alım için berlirlenen en yüksek fiyattır. Daha yüksek bir alım emri gelirse tablonun ilk sırasına yükselir. Varlığın teklif fiyatı da bu veriye göre değişir.
Bitcoin: Merkeziyetsiz ve açık kaynaklı ilk kripto para birimidir. Kısaltması BTC ve Sembolü ฿’dir.. Piyasadaki birçok kripto para BTC paritesine bağlı olarak işlem görür.
Block: Blokzincirindeki işlem ve onay verilerini taşıyan veri paketlerine Blok adı verilir. Günümüzde Bitcoin zinciri dışında farklı blokzincirleri de kullanılmaya başlanmıştır.
Blockchain: Blokzinciri. İlgili kripto paranın tüm işlemlerinin tutulduğu bir nevi muhasebe defteri.
Block Explorer: Blokzinciri üstünde gerçekleşen tüm işlemlerin izlenebilmesini sağlayan web sitelerine verilen isimdir.
Block Reward: Bir bloğun çözülmesiyle birlikte madencilere verilen ödüldür. Blok ödülü, kripto para birimine göre değişebilir. BTC için her 210.000 blok çıkarıldığında zorluk seviyesi artmakta ve blok ödülü yarıya düşmektedir. Şu an her blok için 12.5 BTC ödül verilmektedir.
Breakout: Formasyon içinde sıkışan fiyatın sert şekilde kırılması.
BTFD (Buy the F*cking Dip): Bir panik sebebiyle fiyatı düşen bir koini dip noktasından alarak kazanç sağlamak.
Bullish, Bull: Artışa meyilli fiyattır.
Cloud Mining: Sunucu barındırma, elektrik masrafı gibi kalemlerle ilgilenmeden bu işi sizin için yapan şirketlerden işlemci gücü satın alınarak yapılan madencilik türüne verilen isimdir. Günümüzde eski popülerliğini yitirmiştir.
Cold Wallet: İnternete bağlanmadan, kripto paraları çevrimdışı saklamak için kullanılan elektronik cüzdanlardır.
Confirmation: İşlemlerin madenciler tarafından onaylanarak blokzincirine başarılı ve güvenli olarak eklenmesidir. Her kripto para biriminin farklı onay süresi ve farklı sayıda onay ihtiyacı vardır.
CPU: Bilgisayarın işlemcisine verilen isimdir. Bazı kripto paraların madenciliğinde kullanılmaktadır. Zorluk seviyesi arttığı için BTC için artık tercih edilmemektedir.
Cryptocurrency: Kripto para birimi.
Cryptography: Bir bilginin istenmeyen kişiler tarafından erişilmesini engelleyebilmek için kullanılan şifreleme tekniğidir. Kriptografi, kripto para işlemlerinde, gizliliği, güvenliği ve doğruluğu sağlar.
DDoS: Kripto para borsalarının sıklıkla karşılaştığı saldırılardır. Saldırı yapılan sunucunun kaynaklarını tüketerek hizmetin engellenmesi sebep olabilir.
Decentralized: Merkeziyetsiz, kontrolün tek merkezden yönetilmediği bağımsız ve dağıtık anlamına gelen terim.
Deflation: Deflasyon, enflasyonun tersidir. Belli bir zaman boyunca fiyatların sürekli düşüş göstermesi durumudur.
Difficulty: Kripto paraya ait blok şifrelemesinin ne kadar zamanda çözülebileceğini gösteren değerdir. Üretim arttıkça zorluk seviyesi de artar.
Digital Signature: Transfer işlemlerinde public (açık) ve private (gizli) anahtarları kullanarak adres kaynağını doğrulayan dijital imzaya verilen isimdir.
Dip: Bir coinin belli bir zaman aralığındaki en düşük fiyatıdır.
Double Spending: Harcama işlemi sırasında kullanılan kripto paranın iki kez kullanılması durumunda oluşan problemdir. Çok nadir olsa da halen yüzde yüz engellenememiştir.
Dust transaction: Çok küçük miktarlardaki transferlerdir. Bu işlemlerin blokzincirindede yer alması veri boyutunu artırdığı için bir sorun olarak kabul edilmektedir.
DYOR (Do Your Own Research): Kendi araştırmalarınızı yapın anlamına gelir.
Exchange: Kripto para alım satımı yapılan merkezi borsa platformlarıdır.
Faucet: Reklam ve tanıtım için kullanılan ve karşılığında çok düşük miktarlarda kripto para veren servislerdir.
FOMO (Fear of missing out): Bir kripto para fiyatının yükselirken hissedilen kaçırma korkusudur.
Fork: Blokzinciri kaynak kodunda bir iyileştirme yapılması ve bu geliştirmenin iki farklı koldan devam edilmesinde ortaya çıkan durumdur. Bu çatallanmadan sonra işlemler farklı blokları çıkarmaya başlarlar. Örneğin Bitcoin ve Bitcoin Cash gibi.
Formasyon: Fiyat verilerinin belirli şekillere bürünmesi. Flama, bayrak, takoz vb.
FUD (Fear uncertainty and doubt): Marketteki fiyatların düşeceği hissi veya kişinin tedirgin olma durumu.
Full Node: Doğrulama yaparken başka bir düğüme ihtiyaç duymadan işlem yapabilen blokzincirinin tamamının kopyasına sahip düğümdür. Genellikle madencilik yapılabilmesi için ihtiyaç duyulur.
Fundamental Analysis (FA): Piyasa değerinin ne olduğunu anlamak için politik, ekonomik ve sosyal veriler gibi tüm verileri göz önünde bulundurarak araştırma yapmaktır.
Genesis Block: Satoshi Nakamoto tarafından bulunan blokzincirindeki ilk Bitcoinin bloğudur.
GPU: Grafik işleme birimi bir başka deyişle bilgisayarın ekran kartıdır. Bilgisayar işlemcilerinden daha hızlı olduğu için kripto para madenciliğinde yaygın olarak kullanılır.
Halving: Bitcoinin her 210.000 blokta bir (yaklaşık 4 senede bir) blok ödülünün yarıya düşmesi durumudur.
Hash : Bir metni şifreleyerek farklı uzunlukta, farklı bir değer elde etmeyi sağlayan kriptografik yöntemdir.
Hashrate: Madencilik yaparken belli bir süre içinde çözebileceği işlem sayısını ifade etmek için kullanılan orandır.
HODL (Holding On for Dear Life): Bir koinin fiyatı düşerken satmadan beklemek, geleceği düşünerek elinde tutmaktır.
Hype: Fiyatların haber veya söylentilerle olası fiyatlarının üstüne çıkarılması, şişirilmesi durumudur.
ICO (Initial Coin Offering): Bir şirketin fon oluşturma amacıyla kendi kripto parasını piyasaya sürerek oluşturduğu kitle fonudur. Genellikle, şirket belli bir miktarda kripto parayı piyasaya sürerek, bu tokenler’den elde ettikleri gelir ile projelerini hayata geçirmeye çalışırlar.
IPO (Initial Public Offering): ICO ile çok benzer bir yapıdadır ancak aralarındaki fark IPO süresince piyasaya sürülen hisselerin mülkiyeti her zaman piyasaya süren firmaya aittir.
Inflation: Enflasyon, belli bir zaman boyunca fiyatların sürekli yükseliş göstermesi durumudur.
Input : Bir transferin nereden geldiğini gösteren adrestir.
Liquidity: Ticaret ile ilgili işlemlerdeki satın alma gücü, likidite.
Lightning Network: Aynı adrese gönderilecek ödemelerin tümünü tek bir işlem içinde göndererek hızı artırmayı ve maliyeti düşürmeyi sağlayan ağ sistemidir.
Market Order: Kripto para ticaretindeki alım veya satım sırasında ileri vadeli emir olmaksızın piyasa fiyatının o anki değeri ile işlem yapan talimattır. Bu emirlerden genellikle daha fazla işlem ücreti kesilir.
mBTC: Bir bitcoinin binde biridir (0.001 BTC).
Microtransaction: Bir hizmet alımı karşılığında çok küçük bir ödeme yapmak işlem ücretleri, komisyon gibi kesintiler gerektirdiğinden kredi kartı gibi mevcut ödeme sistemleri kullanılamamaktadır. Bu tip işlemlerin kripto para ödemeleri ile gerçekleşebilmesine verilen isimdir.
Miner: Kripto para üreten kişi ya da programlara verilen isim, madenci.
Mining: Elektronik donanımları kullanılarak, şifrelenmiş blokların çözülmesi ve kripto para üretilmesi işlemidir.
Mining Rig: Madencilik yapmak için birden fazla ünitenin bir araya getirilmesiyle oluşturulan donanımdır.
Mixing Service: Transferler sırasında gizliliği korumak için işlemleri başka işlemlerle karıştırarak yeni girdi ve çıktılar oluşturan servistir.
Moad: Devasa Düşüş.
Node: Blokzincir ağını oluşturan düğümlere verilen isimdir.
Nonce: Madencilik sırasında hedef hash değerini elde etmek için gereken sayıdır.
Opcode: Bir transfer işleminde, alıcının işlem bloğundaki komutun, gerçekleştirilecek işlemi belirten kısmıdır.
Orphan Block: Blokzincirindeki geçersiz blok parçalarına verilen isimdir.
Output: Bir transferin nereye gideceğini gösteren adrestir.
P2P: Blokzincirin temelini oluşturan, kişiden kişiye transfer protokolü, dağıtık ağ mimarisi.
Paper Wallet: Kripto paraları hiçbir dijital ortama ve bilgisayara bağlı olmadan, güvenli bir şekilde depolamak için kullanılan soğuk cüzdan yöntemidir.
Pool: İşlem zorluğunun artmasından dolayı madencilerin bir araya gelip işlem güçlerini birleştirmesidir. Bulunan bloktaki ödül, işlem gücüne göre havuzdaki ortaklar arasında bölüştürülür.
Pre-mining: Kripto para piyasaya sürülmeden önce kripto para birimi kurucusu tarafından paranın bir bölümünün çıkarılmasıdır.
Private Key: Cüzdanınız üzerindeki kripto parayı kullanabilmek için gereken gizli, size özel sayısal anahtardır. Kesinlikle açık olarak paylaşılmaması gerekir.
Proof of Stake (POS): Blok üretim ve geçerlilik onay mekanizması bloğu üreten makinenin ilgili Blokzincir ağı üzerinde sahip olduğu pay ile ilişkilendirilir. PoS algoritmasında, PoW’te olduğu gibi kimse birbiriyle yarışmaz. Miner’ların yerini “doğrulayıcı”lar alır (validators). Doğrulayıcılar Blokzincir’e eklenecek yeni blok’u oluşturur ve transaction’ları içine ekler. Böylelikle transferler Blokzincir’e eklenmiş ve gerçekleşmiş olur. Basitçe, doğrulayıcılar kripto parayı ellerinde tutanlardır. Ne kadar hold ederseniz, bir sonraki blok’ta doğrulayıcı olarak seçilme ihtimaliniz de o kadar artar. Ek olarak, yeni blok’u bulana verilen blok ödülü PoS sisteminde yoktur, sadece içine eklediği transaction’ların fee’leri alınır. Temel konsept PoW’ten daha adil, ayrıca eğer doğrulayıcı transaction’lara hile karıştırırsa, ceza olarak stake’te tutulan bütün coin’lerine el konulur. Özetle PoS’te tek yapılması gereken coin’leri tutmak ve bilgisayarı açık bırakmak. Daha çok stake ederseniz, bilgisayarınızın yani node’unun transaction’ı işleme ihtimali o kadar artar. PoS ayrıca PoW’ün neden olduğu mining pool’larının hiyerarşisini ve de Bitcoin’in merkeziyetsiz olma özelliğinin tehdit edilmesini de ortadan kaldıracak. PoW’teki kadar enerji harcanmayacağı için de daha çevreci.
Proof of work (POW): Hesaplama gücünün kazma kapasitesine bağlı olduğu sistemdir. Daha önceden belirli özelliklere sahip bir özeti bulmak için madenciler olabilecek her türlü girdiyi deneme yanılma yöntemiyle kontrol ederler. İstenilen özeti ilk bulan madenci, blokzincirindeki yeni bloğu üretmeye hak kazanarak, işlemi onaylar ve işin karşılığı olarak da ödüllendirilir. Özet fonksiyonun sonucu rastgele olduğu için bütün madencilerin ödül alabilme şansı vardır. Daha hızlı test edenin ödülü kazanma şansı yükselecektir.
Public Key: Kripto para almak, göndermek ve saklamak için kullanılan cüzdanların açık adresidir.
Public Key Encryption: Birinin görevi şifrelemek diğerinin ise çözmek olan çift anahtarlı şifreleme sistemidir.
Pump and Dump: Bir grup borsa yatırımcısının aralarında anlaşarak belirli bir zamanda fiyatı aşağı ya da yukarı çekmek üzere piyasayı manipüle etmeleridir.
REKT (Wreck — Wrecked): Batmak, kripto borsada büyük zararlarda olan kişileri ifade etmek için kullanılır.
Resistance: Alıştan satışa dönen direnç noktasıdır.
Satoshi: Bitcoin’in yüz milyonda biridir (0.00000001 BTC). Sats olarakta anılır.
Satoshi Nakamoto: Bitcoin’in yaratıcısı olan kişi veya kişilerce kullanılan takma ad.
Scalp: Düşüşte ani satışla kısa sürede elde edilen kazançtır.
Scamcoin: Dolandırıcılık amacıyla çıkarılmış altcoin’dir. Scamcoinler genellikle sahte veya kopya projelerle, hiçbir temel fikir ya da amaç taşımaksızın bu işle ilgilenen kişilerin yatırımlarını toplayıp piyasadan çekilme niyetiyle ortaya çıkarlar.
Scrypt: CPU ve GPU ile madencilik yapanlara avantaj sağlayacak şekilde tasarlanmış SHA-256 çalışma sisteminin alternatif bir kanıtıdır.
SHA-256: Bitcoin işlemlerinde kullanılan bu protokol sayısal imza standardında kullanılmak üzere tasarlanmış bir şifreleme algoritmasıdır. Algoritmaların hızlı çalışması için verinin kendisi değil özeti imzalanır.
Shilling: Bir koinin reklamını yaparak tavsiye vermek.
Signature: Transfer işlemlerinin belirli bir yerden geldiğini kanıtlamak için özel ve açık anahtarın bir arada çıkarılmasıyla oluşturulan dijital özettir.
SPV: Tüm blok zincirini indirmek yerine sadece blok başlıklarını kullanarak basitleştirilmiş ödeme doğrulama özelliğidir.
Stale: Çözümü bulunmuş bir bloğun başka bir madenci tarafından tekrar bulunması durumudur. Stale blok çıkaran madenciler o blok için ödeme alamazlar.
Stop-Loss: Daha büyük düşüşler yaşanabileceğini ön görerek, kaybı durdurmak amaçlı konulan satış emri.
Coin - Kripto Para Literatürü
Kayıtlar
